پروتکل IPv6 یا نسخه 6، یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها در لایه شبکه است که ارتباطات و انتقال داده‌ها را در بستر اینترنت ممکن می‌سازد. پروتکل IPv6 که در سال 1998 معرفی شد، به‌منظور جایگزینی با نسخه پیشین خود، یعنی IPv4 طراحی گردید. در این مقاله به بررسی دلایل پیدایش IPv6، تفاوت‌های آن با IPv4، مزایا و تأثیرات آن بر امنیت و عملکرد شبکه می‌پردازیم.

چرا IPV6 به وجود آمد؟

پروتکل IPV4 ، استاندارد قبلی، از چهار رشته اعداد تشکیل شده است که هر کدام شامل سه رقم هستند که با نقطه از هم جدا شده اند. یک آدرس IPV4 استاندارد 32 بیت بوده  و چیزی مانند 255.255.255.255 می باشد که اجازه دسترسی به 4.2 میلیارد آدرس IP منحصر به فرد را می دهد.

با افزایش سریع دستگاه‌های بی‌سیم و افزایش درخواست ها برای اتصال به شبکه اینترنت تعداد IP  های منحصر به فرد به واسطه محدودیت های IPV4 بسیار کم شد، از این رو انتظار می‌رفت در اوایل دهه 2010 این اتفاق بیفتد، اما آدرس‌های IPV4 هنوز به اتمام نرسیده اند زیرا آدرس‌های IPV4 فروخته شده و دوباره استفاده می‌شوند. با این حال، مشکل تخلیه آدرس IP که در افق خودنمایی می کند. برای ارائه یک استاندارد جدید از پروتکل لایه شبکه که اجازه می دهد آدرس های IP منحصر به فرد بیشتری ایجاد شود، IPV6استاندارد شد.

به عنوان شروع برای دانستن همه چیز درباره IPV6، پروتکل IPV6 که 128 بیتی است بر خلاف پروتکل قبلی خود  از دار هشت رشته شماره تشکیل شده است که هر کدام شامل چهار کاراکتر است که با دونقطه از هم جدا شده اند. IPv6 مقدار بسیار زیادی از آدرس های IP منحصر به فرد را به ما می دهد. به طور دقیق  340,282,366,920,938,463,463,374,607,431,768,211,456 IP. همچنین تضمین می‌کند که به این زودی آدرس‌های IP منحصربه‌فرد برای تخصیص به دستگاه‌های جدید تمام نخواهد شد.

تفاوت بین IPV4 و IPV6چیست؟

تفاوت بین پروتکل IPV6 و IPV4 در پنج زمینه اصلی است:

1. ساختار آدرس‌دهی:

IPv4: آدرس‌های 32 بیتی (مثلاً 192.168.1.1)

IPv6: آدرس‌های 128 بیتی با 8 بلوک چهارکاراکتری (مثلاً 2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334)

2. مسیریابی بهینه‌تر:

ساختار سلسله‌مراتبی در پروتکل IPv6 باعث بهبود عملکرد مسیریابی و کاهش حجم جداول می‌شود.

3. امنیت:

پشتیبانی پیش‌فرض از IPSec برای رمزگذاری و یکپارچگی داده‌ها.

4. پشتیبانی از دستگاه‌های موبایل:

IPv6 به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد آدرس خود را در جابه‌جایی بین شبکه‌ها حفظ کنند.

5. پیکربندی خودکار:

قابلیت Auto-configuration به دستگاه‌ها این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به DHCP آدرس‌ بگیرند.

همزیستی IPv4 و IPv6

البته استانداردها و پروتکل‌ها و رویه‌هایی برای همزیستی IPV4 و IPV6 وجود دارد: تونل‌سازی IPV6 در IPV4 ، تونل‌سازی IPV4 در IPV6، اجرای IPV4 و IPV6 در یک سیستم برای مدت زمان طولانی، و مخلوط کردن و تطبیق این دو پروتکل در محیط های مختلف.

تاثیر IPV6 در امنیت شبکه

از مواردی که باید درباره IPV6 بدانید این است که از ابتدا ساخته شد تا قابلیت رمزگذاری سرتاسر را داشته باشد. در حالی که این فناوری در IPV4 به روز شده است، اما همچنان یک گزینه اضافی اختیاری است و به طور جهانی مورد استفاده قرار نمی گیرد. رمزگذاری و بررسی یکپارچگی مورد استفاده در VPN های فعلی یک جزء استاندارد در IPV6 است که برای همه اتصالات موجود است و توسط همه دستگاه ها و سیستم های سازگار پشتیبانی می شود. پذیرش گسترده IPV6، زمانی که به درستی اجرا شود، می تواند حملات انسان در وسط  را به طور قابل توجهی دشوارتر کند.

همه چیز درباره مزایای IPV6

فعال کردن پروتکل IPv6 احتمالاً سرعت اتصال اینترنت شما را افزایش نمی دهد. با این حال، مزایای قابل‌توجهی در پروتکل IPV6برای دستگاه‌های تلفن همراه نیز وجود دارد، که می‌توانند آدرس یکسانی را هنگام انتقال از یک اتصال به اتصال دیگر حفظ کنند. برای مثال، رفتن از شبکه 3G به Wi-Fi که توسط کافی‌شاپ محلی شما ارائه می‌شود.

به جای انتخاب آدرس جدید از سرویس اتصال جدید، دستگاه تلفن همراه می‌تواند همیشه همان آدرس «خانه» را حفظ کند. این نیاز به "مسیریابی مثلثی" را برطرف می کند، که در آن داده های ارسال شده به دستگاه تلفن همراه باید ابتدا از طریق شبکه ارائه دهنده تلفن همراه عبور کنند. این تغییرات نه تنها سرعت، سادگی و قابلیت استفاده بیشتر را فراهم می کند، بلکه اتصالات را انعطاف پذیرتر و ایمن تر می کند. با توجه به رواج دستگاه های تلفن همراه امروزه، این پیشرفت باید بسیار مورد استقبال قرار گیرد. IPV6همچنین کانفیگ خودکار بهتری را ارائه می‌کند و از پیام‌های برای تعیین آدرس و کانفیگ مناسب استفاده می‌شود.

ارتقا یافته نیز برای کسانی که به کنترل حالت بیشتر اتصالات شبکه نیاز دارند، در دسترس است و البته در صورت نیاز، تخصیص IP ثابت معمولی امکان پذیر است. ترکیبی از یک مجموعه آدرس وسیع‌تر و یک ساختار آدرس پیچیده‌تر، بسیاری از مسائل مربوط به تضاد آدرس را حل می‌کند، که معمولاً زمانی به وجود می‌آیند که ادغام یا تصاحب شرکت منجر به آدرس‌دهی مجدد شبکه‌ها می‌شود.

جمع‌بندی

پروتکل IPv6 پاسخی قدرتمند به محدودیت‌های IPv4 است و با ساختاری بهینه‌تر، امن‌تر و گسترده‌تر، آینده اینترنت را شکل می‌دهد. هرچند گذار کامل به IPv6 هنوز در حال انجام است، اما برای پشتیبانی از گسترش اینترنت اشیا، موبایل و فناوری‌های نوین، پذیرش و مهاجرت به IPv6 ضروری به نظر می‌رسد.