مرکز عملیات شبکه (NOC)یکی از اجزای حیاتی در زیرساخت فناوری اطلاعات سازمان‌هاست که وظیفه نظارت، مدیریت و پشتیبانی از شبکه را به‌صورت ۲۴ ساعته بر عهده دارد. با افزایش وابستگی کسب‌وکارها به شبکه‌های کامپیوتری، اهمیت راه‌اندازی یک مرکز عملیات شبکه کارآمد بیش از گذشته احساس می‌شود. NOC با پایش مداوم عملکرد شبکه، شناسایی اختلالات، رسیدگی به رخدادها و پیشگیری از تهدیدات امنیتی، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا خدمات دیجیتال خود را بدون وقفه و با بالاترین سطح کیفیت ارائه دهند. استفاده از مرکز عملیات شبکه (NOC)به معنای افزایش پایداری، امنیت و کارایی در مدیریت شبکه است. در این مطلب  قصد داریم ابهامات مربوط به این موضوع را با پاسخ به سوالات متداول برطرف کنیم. در ادامه متوجه خواهید شد که NOC دقیقا چیست، چگونه کار می‌کند، چه تفاوتی با help desk، SOC و موارد دیگر دارد.

مرکز عملیات شبکه چیست؟

مرکز عملیات شبکه که به عنوان NOC شناخته می‌شوند، یک تیم فناوری اطلاعات شخص ثالث هستند که خدمات جامع حفاظت از شبکه را ارائه می‌دهند. NOC معمولا توسط ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت‌شده (MSP) یا در داخل یک MSP و برای مدیریت کارآمد امنیت شبکه استفاده می‌شود. مراکز عملیات شبکه با پیاده‌سازی لایه‌های مختلف امنیتی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، و نظارت بر آن‌ها به کمک مانیتورینگ و مدیریت از راه دور، اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای مدیریت امنیت شبکه مشتریان انجام می‌دهند. در حالی که مراکز عملیات شبکه را می‌توان برای رسیدگی به مسائل سطح پایین شبکه مانند بازنشانی گذرواژه مجهز کرد، مسائل پیچیده‌تر مانند بازیابی  و نقض سایبری نیز به کمک این مراکز قابل حل هستند. در ضمن NOC معمولا مسائل شبکه را بدون دخالت کاربر نهایی حل می‌کند؛ اگر NOC به درستی کار کند، کاربر نهایی نباید متوجه مسائلی مانند بدافزار، عملکرد ضعیف شبکه یا خرابی‌های طولانی‌مدت شود.

مرکز عملیات شبکه (NOC) چگونه کار می‌کند؟

مراکز عملیات شبکه معمولا به صورت طبقه‌ای عمل می‌کنند. این ساختار لایه‌ای اجازه می‌دهد تا وظایف به سرعت به فرد مناسب هدایت شوند. وظایف از طریق راه حل نظارت و مدیریت از راه دور (RMM) مشخص می‌شوند. با نظارت بر نرم‌افزارهای مختلف امنیت سایبری، کارکنان NOC می‌توانند وظایفی مانند اعطای امتیاز به مدیران و شناسایی تهدیدها را انجام دهند. پس از مشخص شدن وظایف، یک تیکت ایجاد می‌شود و به کارمند مناسب ارجاع داده می‌شود.

از آنجا که NOC معمولا به صورت طبقه‌ای عمل می‌کند، ممکن است به این معنی باشد که برای مثال، کارمند ردیف اول ممکن است مسئول وظایف سطح پایین مانند بازنشانی گذرواژه باشد. در حالی که کارمند ردیف سوم ممکن است فقط برای مسائل مهم‌تر مثل حملات باج افزار فعالیت کند. به دلیل استفاده از سیستم‌های لایه‌ای، سطح فعالیت مورد انتظار از یک کارمند NOC، با حرکت در سطوح بالاتر، بیشتر می‌شود. این سیستم اطمینان می‌دهد که از کارمند ماهر برای مسائلی که بیشترین نیاز را دارند استفاده شود.

تفاوت بین help desk و مرکز عملیات شبکه چیست؟

help desk‌ها و مراکز عملیات شبکه می‌توانند آنقدر شبیه به هم باشند که حتی تشخیص آن‌ها از یکدیگر دشوار شود. در حالی که هر دوی آنها پیشنهادات امنیتی برای شبکه دارند، تفاوت در وسعت خدمات ارائه شده و نحوه انجام آن است.  help desk دقیقا همان چیزی است که به نظر می‌رسد؛ یک مرکز پشتیبانی مشتری که مشتریان می‌توانند در صورت عدم کارکرد صحیح رایانه‌ها با آن‌ها تماس گرفته، ایمیل بقرستند یا چت کنند. help desk‌ها پشتیبانی اولیه شامل رفع مشکلات ساده ارائه می‌دهند. علاوه بر این، برخی از help desk‌ها فقط برای درخواست‌های سطح پایین فعالیت می‌کنند، به این معنی که ممکن است مسائل پیچیده‌تر به یک شرکت شخص ثالث واگذار شوند.

مراكز عمليات شبكه از نظر رفع مشكلات امنيت شبكه، مشابه help desk‌ها هستند، اما در NOC معمولا ارتباط مستقیم با کاربر وجود ندارد. برخلاف help desk، جایی که مشتریان می‌توانند برای گزارش مشکلات و ثبت تیکت تماس بگیرند، NOC خودش مسائل را شناسایی کرده و تیکت‌ها را ایجاد می‌کند. این امر سودمند است زیرا متخصصان مشکلات را سریع‌تر از کاربران نهایی شناسایی و حل می‌کنند. علاوه بر این، بر خلاف help desk، NOC  مانیتور شبکه را هم به عهده می‌گیرد و اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای رسیدگی به مشکلات انجام می‌دهد. با این شرایط کاربران نهایی مجبور نیستند بر شبکه و دستگاه‌های خود نظارت داشته باشند. ضمنا help desk‌ها ممکن است فقط بر مسائل ساده شبکه نظارت کنند، در حالی که NOC همه مسائل رایانه‌ای و شبکه، از جمله حملات سایبری و قطع شبکه را پوشش می‌دهد.

تفاوت بین SOC و NOC چیست؟

مرکز عملیات امنیتی (SOC) و مرکز عملیات شبکه (NOC) دو اصطلاح هستند که معمولا با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. در حالی که SOC و NOC برای رفع مشکلات مربوط به فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند، SOC فعالیت‌های تخصصی‌تر از NOC ارائه می‌دهد. هدف اصلی SOC تامین امنیت شبکه است و تیم تخصصی آن‌ها تمام منابع خود را به نظارت و مدیریت تهدید اختصاص می‌دهد. یک NOC دارای اهداف متعددی است که فراتر از امنیت شبکه است؛ به عنوان مثال، ممکن است وظایفی از حصول اطمینان از به‌روزرسانی و پشتیبان‌گیری مداوم از داده‌ها گرفته تا مدیریت ارتقای سخت‌افزار را انجام دهد.

مزایای مرکز عملیات شبکه

• به‌روزرسانی شبکه

اهداف NOC فراتر از امنیت شبکه و یکی از اهداف اصلی، اطمینان از حداقل خرابی شبکه است. یکی از روش‌های مرکز عملیات شبکه (NOC) برای رسیدن به این هدف، پشتیبان‌گیری مداوم از داده‌ها است. با این کار در صورت قطع شبکه، داده‌های شبکه را می‌توان با حداقل میزان از دست دادن داده‌ها به سرعت بازیابی کرد. با نظارت از راه دور بر شبکه، NOC ‌ها می‌توانند فرآیندهایی را که برای بهبود عملکرد شبکه نیاز به تغییر یا ساده‌سازی دارند، شناسایی کنند.

• شناسایی مسائل و برطرف کردن آن‌ها

help desk‌ها تا پیش از کشف مشکل توسط کاربر و اطلاع‌رسانی آن، از مشکلات زیادی آگاه نمی‌شوند. این موضوع می‌تواند نگرانی‌هایی خصوصا در مورد تهدیدات سایبری ایجاد کند. زیرا معمولا یک کاربر نهایی وقتی متوجه چنین تهدیدهایی می‌شود که دیگر دیر شده باشد. از طرف دیگر، نرم‌افزار نظارت NOC می‌تواند تهدیدات سایبری را قبل از اینکه فرصتی برای حمله داشته باشند، شناسایی کند. حل سریع‌تر مسائل شبکه می‌تواند زمان خرابی را به حداقل برساند و داده‌های را ایمن‌تر کند.

• بهره‌وری

از آنجا که کاربران نهایی مجبور نیستند تیکت‌های پشتیبانی ایجاد کنند، آن‌ها مجبور نخواهند شد در تماس یا چت آنلاین با عوامل پشتیبانی بنشینند تا رایانه آن‌ها دوباره کار کند. یک NOC، زودتر متوجه مشکلات رایانه یا شبکه می‌شود و قبل از اینکه کاربر نهایی متوجه کاهش عملکرد شبکه شود، برای رفع مشکلات اقدام می‌کند.

• خدمات همه‌جانبه

در مقایسه با help desk و SOC، مراکز عملیات شبکه توانایی ارائه یک بسته جامع‌تر را دارند. یک NOC می‌تواند ترکیبی از خدمات امنیت سایبری و کمک‌های کلی شبکه را ارائه دهد. برای کسب‌و‌کارهایی که فناوری اطلاعات داخلی کمی دارند یا ندارند، مراکز عملیات شبکه می‌توانند به عنوان ابزاری مفید برای سلامت شبکه جامع عمل کنند.

جمع بندی

در عصر دیجیتال، داشتن یک مرکز عملیات شبکه (NOC)قوی و حرفه‌ای، دیگر یک گزینه نیست؛ بلکه ضرورتی برای حفظ تداوم سرویس، امنیت اطلاعات و عملکرد بهینه شبکه‌هاست. با سرمایه‌گذاری در NOC، سازمان‌ها می‌توانند به‌صورت پیشگیرانه از مشکلات شبکه‌ای جلوگیری کرده و در برابر تهدیدات فناوری اطلاعات واکنش سریع و مؤثری نشان دهند. اگر به دنبال ارتقای سطح خدمات شبکه در کسب‌وکار خود هستید، مرکز عملیات شبکه (NOC)همان نقطه‌ی شروع است.